Aït Benhaddou: Çölün Taş Kalesi

Fas'ın Ouarzazate şehri yakınlarında, Sahra Çölü ile Marakeş arasındaki eski kervan yolu üzerinde yer alan Aït Benhaddou, adeta bir masaldan fırlamış gibi duran müstahkem bir köydür (ksar). Yüksek duvarlarla çevrili bu etkileyici yerleşim yeri, UNESCO tarafından 1987 yılında Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir ve Fas'ın toprak kil mimarisinin en güzel örneklerinden birini sunar.

Tarihin İzinde:

Aït Benhaddou'nun bulunduğu bölgenin 11. yüzyıldan beri, Almoravid döneminden itibaren tahkim edildiği düşünülmektedir. Ancak mevcut yapıların çoğunun 17. yüzyıldan öncesine ait olmadığı tahmin edilmektedir. Buna rağmen, yüzyıllar öncesinde kullanılan aynı inşaat yöntemleri ve tasarımlarıyla inşa edilmişlerdir. Ksar, bir zamanlar önemli bir ticaret merkezi olmuş ve Sahra'dan gelen malların Marakeş'e taşınmasında kilit bir rol oynamıştır.

Taş ve Toprağın Büyüsü:

Aït Benhaddou'nun en çarpıcı özelliği, kızıl-kahverengi topraktan inşa edilmiş evleri, kuleleri ve surlarıdır. "Ksar" olarak adlandırılan bu toplu konut tipi, yüksek duvarlarla çevrili bir grup toprak yapıyı ifade eder. Savunma amaçlı inşa edilen bu yapılar, labirent gibi dar sokaklarla birbirine bağlanır. Bazı yapıların cepheleri ve üst kısımları geometrik motiflerle süslenmiştir. Köyde ayrıca bir cami, tahıl ambarı kalıntıları, bir kervansaray ve Müslüman ile Yahudi mezarlıkları da bulunmaktadır.

Yapılarda kullanılan sıkıştırılmış toprak, kil tuğlalar ve ahşap gibi doğal malzemeler, bölgenin iklimine uyum sağlayarak yazın serin, kışın sıcak tutar. Ancak bu yapıların sürekli bakım gerektirdiği de bir gerçektir.

Sinemanın Gözdesi:

Aït Benhaddou'nun etkileyici görünümü, burayı dünyaca ünlü birçok film ve televizyon yapımının doğal seti haline getirmiştir. "Arabistanlı Lawrence" (Lawrence of Arabia), "Nil'in Mücevheri" (The Jewel of the Nile), "Mumya" (The Mummy), "Gladyatör" (Gladiator), "Cennetin Krallığı" (Kingdom of Heaven) ve "Game of Thrones" gibi yapımlar burada çekilmiştir. Köyü gezerken, bu filmlerin atmosferini adeta soluyabilirsiniz.

Günümüzde Aït Benhaddou:

1940'larda 90'dan fazla ailenin yaşadığı ksar'da bugün sadece birkaç aile yaşamaktadır. Bölge halkının çoğu, nehrin diğer tarafında inşa edilen modern konutlarda ikamet etmektedir. Ancak Aït Benhaddou, popüler bir turizm merkezi olarak önemini korumaktadır. Ziyaretçiler, bu tarihi köyün dar sokaklarında dolaşabilir, tepelere tırmanarak muhteşem manzarayı seyredebilir ve yerel halkın yaşamına tanık olabilirler.

Ziyaret İpuçları:

• Aït Benhaddou'ya Ouarzazate'den günübirlik turlarla veya özel araçla ulaşabilirsiniz.

• Köyü gezerken rahat ayakkabılar tercih edin çünkü yollar engebeli olabilir.

• Özellikle yaz aylarında şapka, güneş kremi ve su yanınızda bulundurun.

• Köyün tepesine tırmanarak panoramik fotoğraflar çekebilirsiniz.

• Yerel halktan rehberlik hizmeti alarak köyün tarihi ve kültürü hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

• Köyün girişinde ve çevresinde hediyelik eşya satan dükkanlar bulunmaktadır.

Aït Benhaddou, sadece taş ve topraktan ibaret bir yapı topluluğu değil, aynı zamanda çölde yeşeren bir yaşamın, yüzyıllardır süregelen bir kültürün ve sinema tarihinin unutulmaz bir sahnesidir. Fas gezinizde mutlaka ziyaret etmeniz gereken büyüleyici bir duraktır.