Kars’tan Hatay’a: Türkiye’nin Gurme Rotaları

Türkiye, zengin coğrafyası ve kültürel çeşitliliği sayesinde her bölgesinde kendine özgü bir mutfak geleneği barındırıyor. Doğu'dan Güneydoğu'ya uzanan bu gurme rotalar, damaklarda unutulmaz izler bırakıyor. İşte Kars'tan başlayıp Hatay'a uzanan, Türkiye'nin en iddialı gurme rotalarından bazıları:

I. Doğu'nun Kış Sofraları: Kars & Erzurum

Soğuk iklimin ve hayvancılığın şekillendirdiği Doğu Anadolu mutfağı, et ve süt ürünlerinin başrolde olduğu, yöresel otlar ve hamur işleriyle zenginleşen lezzetler sunar.

Kars: Kaz Etinin Başkenti

Kars, özellikle kış aylarında karla kaplı coğrafyası ve kendine has mutfağıyla bir gastronomi destinasyonudur.

• Kaz Eti ve Kaz Etli Pilav: Kars'ın simgesi haline gelmiş kaz eti, kurutularak veya taze olarak pişirilir. Genellikle iç pilavla birlikte servis edilen kaz eti, yöreye özgü bir lezzettir.

• Kars Kaşarı ve Gravyer Peyniri: Kars'ın yüksek platolarında otlayan hayvanlardan elde edilen sütlerle yapılan bu peynirler, Türk peynirleri arasında özel bir yere sahiptir. Kahvaltıda veya peynir tabaklarında mutlaka denenmeli.

• Hangel: Kars'a özgü bir hamur işi olan hangel, mantıya benzer ancak daha büyük ve üçgen veya kare kesilmiş hamur parçalarının haşlanıp sarımsaklı yoğurt ve tereyağlı salça sosuyla servis edilmesiyle hazırlanır.

• Evelik Aşı: Yabani bir ot olan evelik ile hazırlanan ekşili bir çorbadır.

• Umaç Helvası ve Haside: Yöreye özgü tatlılardan.

Erzurum: Cağ Kebabı ve Kadayıf Dolması

Erzurum, et ve tatlı ağırlıklı mutfağıyla öne çıkar.

• Cağ Kebabı: Erzurum'un dünyaca ünlü lezzeti cağ kebabı, özel marine edilmiş kuzu etinin yatay şişlerde odun ateşinde pişirilmesiyle hazırlanır. "Dur" diyene kadar masanıza gelen bu lezzet, bol yeşillik ve lavaş ekmeğiyle servis edilir.

• Kadayıf Dolması: İnce tel kadayıfın içine ceviz konularak sarılıp kızartıldıktan sonra şerbetle buluşturulan, üzerine genellikle fıstık serpilen özel bir tatlı.

• Ayran Aşı: Yoğurt, buğday ve nohutla hazırlanan, sıcak servis edilen bir çorba.

II. Güneydoğu'nun Lezzet Cennetleri: Gaziantep, Şanlıurfa & Adana

UNESCO'nun gastronomi şehirleri listesine giren Gaziantep ve Hatay ile birlikte, Güneydoğu Anadolu mutfağı kebapları, tatlıları, mezeleri ve baharatlı lezzetleriyle adeta bir festival sunar.

Gaziantep: UNESCO Gastronomi Şehri

Türkiye'nin ilk UNESCO Gastronomi Şehri olan Gaziantep, mutfağının zenginliğiyle adından söz ettirir.

• Beyran Çorbası: Güne zinde bir başlangıç için kuzu eti, pirinç, sarımsak ve acı biberle hazırlanan bu şifa çorbası.

• Katmer: İncecik hamurun içine Antep fıstığı, kaymak ve şeker konularak yapılan, kahvaltıda bile yenen çıtır çıtır bir tatlı.

• Kebap Çeşitleri (Ali Nazik, Fıstıklı Kebap, Simit Kebabı): Gaziantep kebaplarıyla meşhurdur. Közlenmiş patlıcanlı Ali Nazik, Antep fıstığının ete eşlik ettiği fıstıklı kebap ve bulgurla harmanlanmış simit kebabı mutlaka denenmeli.

• Lahmacun: İncecik hamuru ve bol malzemesiyle Antep lahmacunu, diğer bölgelerden farklı bir lezzete sahiptir.

• Dolmalar ve Sarma Çeşitleri: Kuru patlıcan, biber ve kabak dolmaları, Gaziantep'in yöresel zenginliğini gösterir.

• Baklava ve Diğer Tatlılar: Dünyaca ünlü Antep baklavası başta olmak üzere, şöbiyet, bülbül yuvası, havuç dilimi gibi fıstıklı tatlılar damaklarda unutulmaz izler bırakır.

Şanlıurfa: Kebapların ve İnancın Şehri

Gaziantep'e komşu Şanlıurfa da kebapları ve çiğ köftesiyle ünlüdür.

• Urfa Kebabı: Acısız veya hafif acılı, zırhla çekilmiş kuzu veya dana etinden yapılan Urfa kebabı, şehrin simgesidir.

• Çiğ Köfte: Etli çiğ köftenin ana vatanı olan Şanlıurfa'da, taze olarak yoğrulmuş, acılı ve lezzetli çiğ köfte mutlaka denenmeli.

• Lahmacun: Urfa lahmacunu da kendine has baharatlarıyla öne çıkar.

• Mercimek Köftesi (Basma): Haşlanmış mercimek ve bulgurla hazırlanan, bol yeşillik ve nar ekşisiyle servis edilen lezzetli bir köfte.

• Sıra Gecesi Lezzetleri: Mırra (acı kahve), şıllık tatlısı ve fıstık eşliğinde unutulmaz bir deneyim sunar.

Adana: Ateşin ve Kebabın Dansı

Kebabın ve şırdanın başkenti Adana, cesur lezzetleriyle tanınır.

• Adana Kebap: Zırhla çekilmiş kuzu eti ve kuyruk yağından oluşan, baharatlarla harmanlanmış, mangalda pişirilmiş meşhur Adana kebap.

• Şırdan Dolması: Kuzu şırdanının pirinç, baharat ve salça ile doldurulup haşlanmasıyla hazırlanan, kendine has bir sokak lezzetidir.

• Mumbar Dolması: Kuzu bağırsağının pirinç ve kıyma ile doldurulup pişirilmesiyle hazırlanan bir diğer sakatat lezzeti.

• Analı Kızlı Çorba: İçli köftelerin küçüklü büyüklü halleriyle hazırlanan, nohutlu ve ekşili bir çorba.

• Bici Bici: Nişasta, gül suyu ve pudra şekeriyle hazırlanan, buz ve tarçınla servis edilen serinletici bir yaz tatlısı.

III. Akdeniz'in Çeşitliliği: Hatay

Farklı medeniyetlerin izlerini taşıyan Hatay, mutfağıyla da bu zenginliği yansıtır. UNESCO Gastronomi Şehri unvanına sahip Hatay, mezeleri, kebapları ve tatlılarıyla adeta bir lezzet mozaği sunar.

• Künefe: Hatay'ın dünyaya nam salmış tatlısı künefe, tel kadayıfın arasına tuzsuz peynir konularak pişirilip sıcak şerbetle buluşturulur ve bol fıstıkla servis edilir.

• Humus: Nohut, tahin, limon suyu ve sarımsakla hazırlanan, zeytinyağı gezdirilerek servis edilen meze.

• Muhammara (Cevizli Biber): Ceviz, biber salçası, galeta unu ve baharatlarla hazırlanan, kahvaltılarda ve mezelerde tercih edilen lezzetli bir ezme.

• Tepsi Kebabı ve Kağıt Kebabı: Kıymalı harcın tepsiye yayılarak fırında pişirilmesiyle hazırlanan pratik ve lezzetli kebaplar.

• Oruk (İçli Köfte): Hatay'a özgü içli köfteler, farklı şekil ve iç harçlarla hazırlanır.

• Zahter Salatası: Kekik, domates, salatalık, nar ekşisi ve zeytinyağıyla hazırlanan ferahlatıcı bir salata.

• Biberli Ekmek (Katıklı Ekmek): Baharatlı salça ve peynirle hazırlanan, fırında pişirilen yöresel bir ekmek.

Bu rotalar, Türkiye'nin farklı coğrafyalarının mutfak kültürünü yansıtan sadece birkaç örnek. Her şehrin kendine özgü dokusu ve lezzetleri, gastronomi tutkunları için keşfedilmeyi bekleyen birer hazine. Bu lezzet yolculuklarında, sadece midenizi değil, ruhunuzu da doyuracağınızdan emin olabilirsiniz.